Veilig en verantwoord koken … als je blind of slechtziend bent

Zelf koken en bakken vond Lotte altijd een beetje eng. Maar sinds ze op Het Loo Erf leerde hoe je veilig en verantwoord de keuken in kunt als je blind of slechtziend bent, is koken en bakken voor haar uitgegroeid tot een nieuwe hobby. De tips en trucs die ze heeft geleerd, wil ze graag met iedereen delen.

Lotte de bitter achter keyboard Auteur: Lotte de Bitter

Veilig en verantwoord de keuken in!

Ik was nooit echt de keukenprinses die ik had willen zijn. Tijdens mijn studententijd leefde ik voornamelijk van voorgegaard vlees dat ik kon opwarmen in de oven of magnetron, potjes HAK, diepvriesspinazie, aardappeltjes voor in de oven en één-minuut-magnetron rijst. Ik had een elektrische kookplaat die ik voor geen meter vertrouwde, dus wanneer ik niet met vriendinnen at of mijn moeder me een kliekje had meegegeven, leefde ik op bovengenoemde.

Maar nu is mijn studententijd toch echt voorbij, en op Het Loo Erf heb ik tientallen tips en trucs geleerd om als slechtziende verantwoord te kunnen koken. Die deel ik natuurlijk graag met jullie!

Iedereen die slechtziend is en op zichzelf woont, maar nog geen superleuke partner heeft die culinaire hoogstandjes in elkaar kan flansen, is toch echt aangewezen op de eigen talenten om iets dat ‘schijf-van-vijf-proof’ is op tafel te zetten. Ik weet niet hoe het met jullie is, maar ik heb het niet zo op instantpizza’s en noodles. Tijdens mijn rehab werd dan ook een groot deel van de sessies Ergotherapie besteed aan het koken en bakken. Ik had (en heb nog een steeds een beetje) een zekere angst voor warmte en vind het heel lastig om de visuele controle los te laten waneer ik aan het koken ben. Een mogelijkheid is natuurlijk om met je gezicht half in de pan te gaan hangen om hopelijk te kunnen zien of de kip gaar is – niemand wil salmonella – maar er zijn gelukkig ook andere manieren!

Toch de controle behouden

Mijn meest voor de hand liggende tip: koop een digitale kookwekker! Of gebruik de timer op je smartphone! Ik vind het echt de tip van de eeuw. Zodra ik eenmaal de kooktijden van bepaalde producten in mijn hoofd heb zitten, hoef ik alleen maar de kookwekker te zetten en koken maar! Zo weet ik dat gehakt rullen ongeveer 7 minuten duurt, snelkookrijst 8 minuten en broccoli 8-10 minuten moet koken en dat kip bakken zo’n 6 à 7 minuten on beslag neemt (op hoog vuur, dat wel). Een setje kookwekkers zijn verkrijgbaar bij bijvoorbeeld de Blokker. Ze zijn heel makkelijk te bedienen en gaan superlang mee.

Ik schrijf nu wel heel makkelijk over rijst en groente koken en kip bakken, maar het begint allemaal met het opzetten van water en het verhitten van boter. Ik leerde dat het het makkelijkste is om hiervoor vaste bakboter te gebruiken (dus geen flesje), en hier een hoekje vanaf te halen met een vork. Zo weet je precies hoeveel boter er in de pan gaat. Boter is klaar met verhitten wanneer het ophoudt met sissen en borrelen, dus dan kan het vlees erbij, ideaal!

Voor het koken van water heb ik twee tips. De eerste is heel goed luisteren of je hoort wanneer het water kookt, maar dat is soms lastig bij het geruis van de afzuigkap en andere omgevingsgeluiden. De tweede – en betere – tip is om een pollepel of zo rechtop in het midden van de pan te zetten. Wanneer je de pollepel voelt trillen en er beweging doorheen gaat, weet je dat het water aan de kook is.

Als je je vingers nog iets langer wil behouden

Groente en kipfilets snijden blijft een dingetje, ik geef het toe. Ik heb er inmiddels zo veel ervaring mee dat ik niet echt meer naar de groente ‘kijk’, ik doe het meer op gevoel. Met mijn vingers schat ik de breedte in van het stuk dat ik wil afsnijden, en dan snijd ik het met het mes precies langs mijn vinger af. De grootte van de stukjes is dan niet helemaal zoals het bij TopChef of MasterChef zou moeten, maar hé, het is wel gesneden groente!

Kip snijden deed ik al helemaal nooit, ik had angst voor dat megagrote vleesmes dat bij ons thuis in het messenblok stond, dus liet ik dat aan anderen over. Tot ik de geniale tip kreeg dat je kip ook kan knippen in plaats van snijden! Wat je hiervoor nodig hebt is een goede keukenschaar, die lekker vasthoudt en scherpe bladen heeft. Kipfilets zijn soms best dik en stug, en dan is het fijn als je schaar meewerkt. Nu vind ik het echt leuk om los te gaan op kipfilets als ik kip wil eten, omdat ik dan veilig en verantwoord met een schaar te werk kan gaan.

The Great Blind Bake Off

In mijn eerdere blog heb je al kunnen lezen dat ik op rehab 'The Great Blind Bake Off' heb bedacht, een overkoepelende naam die ik gaf aan alle baksels die ik had gemaakt en waarvan sommige iets beter waren gelukt dan andere. De beste tip die ik hiervoor heb is een sprekende weegschaal! Vrijwel iedere blinde of slechtziende die ik persoonlijk ken, heeft ‘hem wel in de kast staan of heeft er in ieder geval van gehoord, maar het is echt een fijn ding! Hij vertelt je precies hoeveel gram iets is, niet alleen van dingen als suiker, bloem of bakpoeder, maar hij kan ook vloeistoffen indiceren: water, olie en melk. Ik vond afwegen altijd lastig, omdat ik de weegschaal nooit kon aflezen, maar zo'n weegschaal maakt het zoveel makkelijker, waardoor ik het ook zelf kan doen.

Een sprekende weegschaal is superhandig!

 

Een sprekende weegschaal is superhandig!

Daarnaast gebruik ik maatschepjes. In recepten lees je vaak dat je een theelepel van dit, een eetlepel van dat, of een cup daar van nodig hebt. Dit precies afmeten op een gewone huis-tuin-en-keuken lepel is niet echt praktisch, vandaar dat er maatschepjes bedacht zijn. Deze zijn verkrijgbaar bij bijvoorbeeld Blokker. Er is een set met grote maten, meer voor cup-hoeveelheden, en eentje met kleine maten, de eetlepel en theelepel. Supermakkelijk voor ingrediënten die je maar in kleine hoeveelheden nodig hebt. 

Bij baksels wil je natuurlijk ook dat er een supermooi glimmend ei-laagje op komt. Zienden doen dit vaak met een kwastje, ik doe het gewoon met m’n vingers. Zo weet ik precies welk oppervlak ik moet bestrijken en kan ik voelen waar ik al geweest ben. Vieze handen krijg ik toch wel, een kraan met zeep is nooit ver uit de buurt.

Ik vond koken en bakken nooit echt leuk, omdat ik altijd afhankelijk was van de hulp van anderen of omdat ik het gewoonweg heel eng vond. Bovenstaande tips heb ik mij in het afgelopen jaar helemaal eigen gemaakt en ik moet zeggen dat dat echt een wereld van verschil heeft gemaakt. Nu vind ik het veel leuker om te koken en probeer ik ook graag variaties uit op recepten die ik al enigszins ken.

Time management

Time management blijft altijd wel een dingetje: soms is het ene al half klaar, terwijl het andere nog aan de kook moet. Ik kan wel zeggen dat hoe meer ik het doe, hoe makkelijker het wordt. Het enige waar ik me telkens echt weer over blijf verbazen, is de tijd die ik kwijt ben aan voorbereiden. Wanneer ik een gerecht maak met veel groentes en vlees, of voor meerdere personen, ben ik al snel 45 minuten bezig met snijden en knippen. Het is het wel waard, want ik eet er vet lekker door, maar voor de altijd aanwezige ‘energiebalans’ is het niet echt top. Ook dat zal tijd en ervaring kosten, maar ik blijf het gewoon lekker doen!

Misschien wil de BBC wel ooit echt 'The Great Blind Cook (or Bake) Off' produceren, wie weet!


Heb jij ook een leuke hobby, sport of vrijetijdsbesteding waarbij je je niet door je zintuiglijke uitdaging laat weerhouden? Vertel het ons! Stuur je reactie naar [email protected]

De nieuwste blogs lezen? 

Abonneer je nu op onze nieuwsbrief en ontvang maandelijks onze nieuwste blogs. Meld je hier gratis aan!

Meld je aan
Close

Inschrijven bij We Are Ctalents

Vul hieronder jouw gegevens in om gratis en vrijblijvend toegang aan te vragen tot onze trainingen en onze discussiegroep. Wij nemen daarna contact met jou op.